Adet düzeni ve bozuklukları ADET DÜZENİ VE BOZUKLUKLARI Ergenlik çağına giren kızlar adet görmeye başlar. Adet döngüsü (menstruel siklus) 21 ile 40 gün arasında değişkenlik göstermekle birlikte ortalama 4 haftadır. Bu süre içinde kadın üreme organlarında bir dizi değişiklik gözlenir ve adet kanaması gözlenir. Adet kanaması (regl) nedir? Adet kanaması, birkaç gün boyunca kadının vajinasından kan geldiği, adet döngüsünün doğal bir parçasıdır. Kanama 3 ile 8 gün arası sürebilir. Bu süre ortalama 5 gündür. İlk 2 gün, genellikle kanamanın en yoğun olduğu günlerdir. Adet kanı nasıl görünür? Kanamanın yoğun olduğu günlerde kırmızı görünürken daha hafif günlerde pembe, kahverengi ya da daha koyu renkte olabilir. Adet kanaması sırasında ortalama 30 – 72 ml kan kaybedilir. Bazı kadınlarda kanama daha şiddetlidir. Adet döngüsü ne zaman başlar? Menarş nedir? Çocukluk çağından ergenlik çağına geçiş döneminde, ortalama olarak 12.5 yaşında kız çocukları ilk adet kanamasını görürler. Bu ilk kanama (menarş) henüz yumurtlama süreci devreye girmediğinden, gerçek ve düzenli aralıklarla oluşan bir adet kanaması olmayabilir. Bu normaldir. Adet kanı için ne tür ürünler kullanılmalıdır? Adet kanaması sırasında kullanılabilecek ürünler ped, tampon ve mentruasyon kapıdır. Kişi, kanama miktarına, kişisel tercihine göre bu ürünlerden birini kullanmayı tercih edebilir. PMS (PREMENSTRUAL SENDROM – ADET ÖNCESİ SENDROMU) Adet döngüsü öncesi birkaç gün vücuttaki hormon dengelerinin değişmesi bazı fiziksel ve duygusal değişikliklere yol açar. Buna adet öncesi sendrom (PMS) adı verilir. PMS belirtileri nelerdir? PMS semptomaları genelde adetin başlaması ile azalarak kaybolur. Her kadında PMS gözlenmez ve her kadında belirtiler farklılık gösterebilir. PMS ile başetme yolları nelerdir? Bazı ciddi durumlarda, eğer bu yöntemler ile fayda görülmüyor ise hekiminiz tarafından şu tedaviler uygun görülebilir: İLK ADETİN GECİKMESİ (GECİKMİŞ MENARŞ) Adet siklusunun 10 ile 16 yaşlar arasında başlaması normaldir. Her bireyde başlama zamanı değişkenlik gösterir. 16 yaşına kadar adet görmemiş, 14 yaşında hala ergenlik belirtileri göstermeyen kızların hekime başvurup kontrol edilmeleri uygundur. Hekiminiz beklemenizi önerebilir ya da bazı hormon testlerinizi inceleyebilir. İlk adet gecikmesinin sebepleri nelerdir? Geciken menarş tedavi edilir mi? Geciken ilk adetin tedavisi altta yatan sebebe bağlıdır. Bazı durumlarda hormon ya da başka tıbbi tedaviler gerektiği gibi bazı durumlarda beklemek önerilir. REGL PROBLEMLERİ AĞRILI ADET (ADET SANCIS): Adet dönemlerinde ağrı hissetmek normaldir. Bunun sebebi rahim kaslarının kasılarak adet kanını dışarı atmasıdır. Egzersiz ve bazı ağrı kesiciler ağrıyı dindirmeye yardımcı olacaktır. Hormonal doğum kontrol yöntemleri (doğum kontrol hapları, rahim içi hormonlu araç, doğum kontrol yama ya da injeksiyonlar) adet sancısını azaltmaktadır. ŞİDDETLİ ADET KANAMASI: Bazı kadınlarda ortalamaya göre daha şiddetli kanama görülebilir. Fakat bu kanama hayat kalitesini azaltacak kadar şiddetli ise hekime danışmakta fayda vardır. Şiddetli adet kanaması tedavisi: DÜZENSİZ ADET DÖNGÜLERİ Düzensiz döngüler, adet kanamaları arasındaki sürenin değişkenlik göstermesine denir. Gecikme ya da beklenenden erken gelme olabilir. Ortalama süre 28 gün olmakla birlikte bundan biraz daha uzun ya da kısa olması normaldir. Düzensiz adetin sebepleri nelerdir? Düzensiz adet için doktora ne zaman başvurulmalıdır? Altta yatan bir sebep olduğu durumlarda sebebe yönelik tedavi hekim tarafından başlanacaktır. ADET ATLAMASI VE ADETTEN KESİLME Adet atlamaı ya da kesilmesinin bir çok sebebi olabilir. Bu sebepler: Adetten kesilme durumunda doktora başvurulmalı mı? Eğer gebelik testi sonucunuzun olumsuz ve de buna rağmen adet görümüyorsanız hekime başvuru yararlı olacaktır. Bunun yanında eğer 45 yaştan genç olmanıza rağmen adetten kesildiyseniz yine hekime başvuru gereklidir. Hekiminiz altta yatan sebebi öğrendikten sonra tedavi gerektiren bir durum ise tedavi planlayacaktır. ANORMAL RAHİM KANAMALARI Anormal rahim kanamaları nelerdir? Anormal rahim kanamasının nedenleri nelerdir? Anormal rahim kanamalarının birçok nedeni vardır. Bu nedenler şu şekildedir: Anormal rahim kanamalarının tanısı nasıl konulur? Anormal kanama tanısı detaylı kadın doğum muayenesi ve bazı tanı testleri ile konulur. Bu testler laboratuvar testleri, bıyopsiler, ultrason vs gibi değişkenlik gösterebilir. Anormal rahim kanamalarının tedavisi nasıl yapılır? Anormal kanamanın tedavisi, nedeni, hastanın yaşı, kanamanın şiddeti, çocuk isteyip istemediği gibi, birçok faktörlere bağlıdır. Hormon tedavisi veya diğer ilaç tedavileri kullanılabileceği gibi, cerrahi de uygulanabilir. Kaynaklar:
