Doktorum Webde

Prostat hastalıkları

Prostat, erkek üreme sisteminin parçası olan bir salgı bezidir. Mesanenin (idrar kesesi) altında yer alır. Ceviz büyüklüğünde bir bezdir ve yaşlandıkça büyümeye yatkındır.

Prostat problemleri özellikle 50 yaşın üzerindeki erkeklerde sıktır. Prostat hastalıkları şunlardır:

  • Prostat büyümesi
  • Prostatit (prostatın enfeksiyonu)
  • Prostat kanseri

İYİ HUYLU PROSTAT BÜYÜMESİ

İyi huylu prostat büyümesi olarak bilinen Benign Prostat Hiperplazisi (BPH), prostat bezinin büyüyerek idrar yolunu sıkıştırıp daraltması olarak tanımlanabilir.

Prostat büyümesi yaygın olarak görülen, hayati risk taşımayan ancak hastanın hayat kalitesini azaltan bir rahatsızlıktır. Halk arasında “prostat” olarak bilinen İyi Huylu Prostat Büyümesi idrar kesesinin tam boşaltılamamasına ve tedavi edilmezse; idrarın böbreklere kaçıp, işlevsel bozukluğa yol açmasına sebep olabilir.

İyi huylu prostat büyümesi hastalığı olan erkeklerin prostat kanserine yakalanma şansında bir artış yoktur.

Prostat büyümesinin belirtileri:

  • İşemeye başlamada zorluk
  • Sık idrara çıkma ihtiyacı
  • İdrarı tamamen boşaltmada zorluk

Prostat büyümesi tanısı nasıl konulur?

Hekim tarafından yapılan fiziksel muayene, prostat muayenesi, laboratuvar testleri ve gerekirse işeme testleri ile tanı konulabilir. Aynı zamanda kanseri ayırt edebilmek için PSA (Prostat Spesifik Antijen) testi de istenebilir.

Prostat büyümesi tedavisi nasıl yapılır?

  • Bazı basit yaşam tarzı değişiklikleri, BPH belirtilerinizin düzelmesine yardımcı olabilir. Örneğin, akşamları daha az sıvı almanız, gece idrara kalkmayı azaltmaya yardımcı olur. Daha az alkollü içecek, kahve veya çay tüketmeniz, mesane irritasyonunu engeller.

Bazı erkeklerin oturarak idrar yapması mesanenin tamamen boşalmasına yardımcı olur. Hala tam boşalmadığını hissediyorsanız, 5-10 dakika sonra tekrar deneyiniz.

İdrarınızı yapmak için ani sıkışıklık hissediyorsanız idrarınızı tutma konusunda kendinizi cesaretlendirin. Bu daha fazla idrar tutmak için mesanenizi alıştıracak ve böylece daha az sıklıkta idrar yapma ihtiyacınız olacak.

  • İyi huylu prostat büyümesi (BPH) tanısı konulan hastalara, belirtileri rahatsız edici düzeyde olduğu ve yaşam kalitesini etkilediği zaman ilaç tedavisi önerilebilir.

BPH ile ilişkili belirtilerin tedavisinde çeşitli ilaç grupları kullanılır. Bunlar; alfa-blokerler, 5 Alfa-redüktaz inhibitörleri (5ARI) gibi ilaçlar ve bunların kombinasyonlarıdır.

  • BPH için bazı durumlarda cerrahi gerekebilir. Bu prosedürün amacı BPH belirtilerini dindirmek ve idrar akımını artırmaktır.

Prostat büyümesi cerrahisinin olası nadir yan etkileri nelerdir?

  • Retrograd ejakülasyon (geriye boşalma): Orgazm sırasında semenin artık üretradan atılmayıp, mesane içine püskürtülerek oradan da idrarla vücuttan atılmasıdır. BPH için yapılan cerrahi sonrası retrograd ejakülasyon gelişebilir.
  • Cerrahi tedavi ile iktidarsızlık arasındaki ilişki: Çoğu zaman cerrahi, iktidarsızlığa (erektil disfonksiyona) sebep olmaz.

PROSTATİT (PROSTAT İLTİHABI)

Prostat bezinin iltihaplanıp şiştiği durumdur. Bazen bakteri sebepli olmakta birlikte bazen bu durumun etkeni saptanmayabilir.

İyi huylu prostat büyümesi ve prostat kanserinin aksine daha genç yaştaki (30-50) erkeklerde daha sıktır.

Prostatit belirtileri nelerdir?

Prostatit belirtileri şunlardır:

  • Kasıklarda, cinsel organ, kalça ve belde ağrı
  • İşeme sırasında ağrı
  • Sık idrara çıkma
  • İşemede zorluk
  • Boşalma sırasında ağrı
  • Makat ve yumurtalıklar arsındaki bölgede ağrı

Prostat iltihabı nasıl tedavi edilir?

Ağrı kesici ve alfa bloker denen ilaçların birlikte kullanılması ile tedavi edilir. Genelde birkaç hafta ya da ay içerisinde düzelme görülür.

PROSTAT KANSERİ

Prostat, erkek üreme sisteminin parçası olan bir salgı bezidir. Mesanenin (idrar kesesi) altında yer alır. Ceviz büyüklüğünde bir bezdir ve yaşlandıkça büyümeye yatkındır. Prostatı oluşturan hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu prostat kanseri gelişebilir. Ülkemizde ve dünyada, erkeklerde akciğer kanserinden sonra ikinci sıklıkla en sık görülen kanser prostat kanseridir.

Prostat kanseri neden olur?

Prostat kanserinin kesin nedenleri bilinmemekle birlikte bazı risk faktörleri mevcuttur. Bu risk faktörlerini şöyle sıralayabiliriz:

  • Yaş ilerledikçe risk artmaktadır.
  • Birinci derece akrabasında (baba, erkek kardeş, abi) prostat kanseri görülenlerin bu kansere yakalanma riski diğer insanlara göre iki kat daha yüksektir.
  • Doymuş yağlardan (hayvansal gıdalarda bulunan yağlar, tereyağı, margarin, iç yağı, kuyruk yağı) ve kırmızı etten zengin, sebze-meyveden fakir beslenme alışkanlığı prostat kanseri riskini arttırabilmektedir.

Prostat kanseri belirtileri nelerdir?

Prostat kanseri erken evrede hiçbir belirti vermez. Kanser dokusu büyüdükçe aşağıdaki bazı şikayetlere yol açabilir:

  • Sık idrara çıkma
  • Gece idrara kalkma
  • Kesik kesik idrar yapma
  • Zor idrar yapma
  • Ağrılı idrar yapma
  • Kanlı idrar
  • Kanlı meni

Bu şikayetlerin olması prostat kanseri olduğunu göstermez ama bir ipucu olabilir. Bu yakınmalardan en az biri olduğunda, üroloji (bevliye) uzmanına başvurulmalıdır.

Prostat kanseri taraması nasıl yapılır?

Prostat kanseri erken tanı konulabilen ve tedavi edilebilen bir hastalıktır.

Erkeklerin 50 yaşından itibaren, birinci derece akrabasında prostat kanseri görülenlerin de 40 yaşından itibaren üroloji uzmanına düzenli muayene olması ve kanda prostat spesifik antijen (PSA) testini yaptırması erken tanı konulması açısından önemlidir.

Prostat kanseri tanısı nasıl konulur?

Prostat kanseri tanısı için prostat muayenesi, PSA testi, idrar testi, biyopsi, MR görüntüleme gibi yöntemlere başvurulur.

Prostat kanseri tedavi edilir mi?

Prostat kanseri tedavi edilebilen bir hastalıktır. Hastalığın evresine ve özelliklerine göre farklı tedavi seçenekleri mevcuttur. Kişinin belirli aralıklarla izlenmesi, prostatın tamamının ameliyatla çıkarılması veya ışın tedavisi (radyoterapi) erken evrelerde uygulanabilir. Hormon tedavisi veya ilaç tedavisi (kemoterapi) diğer evrelerde gerekli görülebilir. Erken tanı ve tedavi hayat kurtarıcıdır.

Prostat kanseri nasıl önlenir?

Tüm kanserlerde olduğu gibi; sağlıklı (sebze ve meyveden zengin) beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite yapma, sağlıklı kiloda olma ve bu kiloda kalma prostat kanseri riskini azaltabilir.

Özellikle birinci derece akrabalarında prostat kanseri görülenler yüksek risk altında olduğundan 40 yaşınızdan itibaren, diğer erkeklerde 50 yaşından itibaren düzenli olarak üroloji hekiminize giderek muayene olmalı ve kanda prostat spesifik antijen (PSA) testini yaptırmalıdır.

Kaynaklar:

  1. https://www.nhs.uk/conditions/prostate-problems/
  2. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-turleri/kanser-turleri/prostat-kanseri.html
  3. https://www.uroturk.org.tr/5/halk-icin-bilgiler/1119/iyi-huylu-prostat-buyumesi-bph#:~:text=Alfa%2Dblokerler%2C%20prostat%C4%B1n%20d%C3%BCz%20kaslar%C4%B1n%C4%B1,etkilerini%20genellikle%20birka%C3%A7%20haftada%20g%C3%B6sterir.
https://yunusemredh.saglik.gov.tr/TR,237385/prostat-nedir.html?_Dil=2