Kırık, çıkık ve burkulmalarda doğru ilk yardım, iyileşme sürecini hızlandırır ve komplikasyonları önler.

1. Kırık (Kemik Kırılması):

• Belirtiler: Şiddetli ağrı, şişlik, şekil bozukluğu, hareket kısıtlılığı.
• Yapılacaklar:
  • Bölgeyi sabitleyin: Hareket ettirmemeye çalışın, atel (tahta, karton) veya sargı beziyle destekleyin.
  • Soğuk kompres: Şişliği azaltmak için buz torbası uygulayın (bezle sarılı, 10-15 dk).
  • Doktora yönlendirin: Acil servise başvurun, röntgen gerekebilir.
• Yapılmayacaklar: Kemiği düzeltmeye çalışmayın veya bölgeye masaj yapmayın.

2. Çıkık (Eklem Yerinden Çıkması):

• Belirtiler: Şiddetli ağrı, eklemde şekil bozukluğu, hareket edememe.
• Yapılacaklar:
  • Eklemi sabitleyin: Kol veya bacaksa askı/sargı ile destekleyin, hareket ettirmeyin.
  • Soğuk kompres: Şişlik ve ağrıyı azaltmak için buz uygulayın.
  • Hemen doktora: Çıkık eklem tıbbi müdahale gerektirir.
• Yapılmayacaklar: Eklemi yerine oturtmaya çalışmayın, bu ciddi hasara yol açabilir.

3. Burkulma (Bağ Zorlanması):

• Belirtiler: Ağrı, şişlik, morarma, hafif hareket kısıtlılığı.
• Yapılacaklar (RICE yöntemi):
  • Rest (Dinlenme): Bölgeyi hareket ettirmeyin, yük bindirmeyin.
  • Ice (Buz): Soğuk kompres uygulayın (10-15 dk, bezle sarılı).
  • Compression (Baskı): Elastik bandajla hafifçe sarın, çok sıkı olmasın.
  • Elevation (Yükseltme): Şişliği azaltmak için bölgeyi kalp seviyesinin üzerine kaldırın.
• Dikkat: Ağrı veya şişlik 48 saatte azalmazsa doktora gidin.

Genel Öneriler:

• Acil Durumlar: Kanama, açık yara, ciddi deformasyon veya his kaybı varsa hemen 112’yi arayın.
• Ağrı Yönetimi: Gerekirse doktor önerisiyle ağrı kesici kullanılabilir.
• Hareket Kısıtlaması: Yaralı bölgeyi zorlamaktan kaçının, kalıcı hasarı önler.