Hayvan Isırmaları Neden Önemlidir ve İlk Yardım Gerektirir?

Yabani hayvanların ve kedi, köpek gibi evcil hayvanların dişleri oldukça sivri ve keskindir. Ağızlarının içinde de her zaman hastalıklara neden olabilecek virüs ve bakteriler bulunmaktadır. Bu sebeple bu hayvanların ısırmaları bu mikroorganizmaların derindeki dokulara kadar ulaşmasını sağlayarak birçok enfeksiyona yol açabilir. Ayrıca hayvanların ısırmaları ölümcül bir hastalık olabilen kuduza da sebep olabilmektedir.

Hayvan Isırmalarında İlk Yardım Nasıl Yapılmalıdır?

• Yara veya ısırık bölgesi vakit kaybedilmeden bol su ve sabunla en az 5 dakika yıkanmalı, yıkama işlemi bittikten sonra alkol veya tentürdiyot gibi iyotlu antiseptiklerle ısırılan bölge iyice temizlenmelidir.
• Göz, ağız veya burun kuduz riskli temasa maruz kaldıysa bol su ile yıkanmalıdır.
• En kısa sürede sağlık kuruluşuna müracaat edilmeli, hekimin düzenleyeceği aşılama programı aksatılmadan uygulanmalıdır.
• Ciddi yaralanma ve kanama varsa yaraya temiz bir bezle basınç uygulanarak kanama durdurulmalıdır.

Kuduz Nedir ve Nasıl Bulaşır?

İnsan ve memeli hayvanların çoğunda beyin dokusunda iltihap meydana getiren ve hayvanlardan insanlara bulaşan bir hastalıktır. Kuduz, bir hayvanın ısırması veya tırmalaması, salyasının sıyrık veya çatlak deriye, göz, ağız ve buruna temas etmesi veya etinin ve sütünün çiğ olarak tüketilmesi ile bulaşır. Kuduz, kliniği geliştikten sonra ölümle sonuçlanan bir hastalık olup, tedavisi bulunmamaktadır ancak sağlık kuruluşunda planlanan kuduz aşısı uygulamaları ile kuduz önlenebilmektedir.

Kuduz Aşısı Uygulanması Gerektiren Durumlar Nelerdir?

Kedi, köpek ya da yabani hayvanlar gibi kuduza yakalanma ihtimali olan hayvanların ısırıkları, kuduz için risk oluşturur. Isırık dışında kuduz olma ihtimali olan hayvanın tırmalaması, salya, tükürük, hayvanlara ağız yoluyla verilen canlı aşı yemleri gibi mikroplu olabilecek materyalin, vücuttaki açık yara ve mukozaya teması da risk oluşturur. Bu nedenle kuduz riskli temas sonrası aşılamaya olabildiğince erken başlanmalıdır.

Arı Sokmasında İlk Yardım Nasıl Yapılmalıdır?

• Yaralı bölge yıkanmalıdır.
• Soğuk su uygulanmalı, amonyak gibi maddeler kullanılmamalıdır.
• İğnesi görünüyorsa çıkartılmalıdır.
• Eğer ağızdan sokmuşsa, solunumu güçleştiriyorsa buz emilmelidir.
• Ağız içi sokmalarda ve alerji geçmişi olanlarda tıbbi yardıma başvurulmalıdır.

 Akrep Sokmasında İlk Yardım Nasıl Yapılmalıdır?

• Sokulan kişi yatar pozisyonda tutulmalı, sokmanın olduğu bölge kesinlikle hareket ettirilmemelidir.
• Yaraya soğuk uygulama yapılmalıdır
• Kan dolaşımını engellemeyecek şekilde bandaj yapılmalı, ancak turnike uygulanmamalıdır.
• Isırılan yer üzerinde kesme ya da emme gibi hiçbir müdahale yapılmamalıdır.
• Tıbbi yardım istenmelidir.

Yılan Sokmasında/Isırmasında İlk Yardım Nasıl Yapılmalıdır?

• Isırılan kişi sakinleştirilmeli ve dinlenmesi sağlanmalıdır. Mümkün olduğunca hareket ettirilmemelidir.
• Yaraya yakın bölgedeki baskı yapabilecek yüzük, bilezik, saat gibi eşyalar çıkartılmalıdır.
• Yara su ile yıkanarak soğuk uygulaması yapılmalıdır.
• Yaralanan bölgeye dolaşımı engellemeyecek şekilde bandaj yapılmalıdır, ancak turnike uygulanmamalıdır.
• Yara baş ve boyun bölgesinde ise yara çevresine baskı uygulanmalıdır.
• Yara üzerinde kesme ya da emme gibi hiçbir müdahale yapılmamalıdır.
• Yaşam bulguları izlenerek tıbbi yardım istenmelidir.

Deniz Canlılarının Sokmasında İlk Yardım Nasıl Yapılmalıdır?

• Kişi hareket ettirilmemelidir.
• Batan diken varsa ve görünüyorsa çıkartılmalıdır.
• Etkilenen bölge ovulmamalı, sıcak uygulama yapılmalıdır.

Referanslar:

1. Türk Kızılay. Yetişkinler İçin İlk Yardım. Hayvan ısırıkları ve böcek sokmalarında ilk yardım. http://www.ilkyardim.org.tr/yetiskinler-icin-ilk-yardim.html (Erişim Tarihi: 04.04.2020)
2. C Sağlık Bakanlığı. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Halk Sağlığına Yönelik Bilgiler. Kuduz. https://sagligim.gov.tr/kuduz.html (Erişim Tarihi: 04.04.2020)