İlk Yardım Nedir?

İlk yardım, herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlileri gelene kadar yapılan hayat kurtarıcı müdahalelerdir. Amacı, hastanın durumunun kötüleşmesini önlemek ve yaşamsal fonksiyonlarını sürdürmesini sağlamaktır.

Temel İlk Yardım Uygulamaları

1. ABC Kuralı (Hayati Öncelikler)

• A (Airway – Hava Yolu Açıklığı): Hastanın nefes yolunun açık olduğundan emin olun.
• B (Breathing – Solunum): Nefes alıp verme kontrol edilir.
• C (Circulation – Dolaşım): Nabız kontrolü yapılır, kanama varsa durdurulur.

2. Bilinç Kontrolü

• Hastaya “İyi misiniz?” diye sorulur veya omzuna hafifçe dokunulur.
• Yanıt yoksa hemen 112 aranır ve temel yaşam desteği başlatılır.

3. Temel Yaşam Desteği (CPR)

• Bilinçsiz ve nefes almayan kişiye uygulanır.
• 30 göğüs basısı + 2 suni solunum (Yetişkinlerde).
• Bebeklerde 2 parmakla, çocuklarda tek elle bası yapılır.

4. Heimlich Manevrası (Bozulmuş Solunum)

• Nefes borusuna cisim kaçan kişiye uygulanır.
• Arkadan sarılarak karına baskı yapılır (Bebeklerde sırtına vurulur).

5. Kanamayı Durdurma

• Temiz bir bezle kanayan yere baskı uygulanır.
• Turnike sadece şiddetli kanamalarda ve uzuv kopması durumunda uygulanır.

6. Yanık Tedavisi

• 1. Derece Yanık (Kızarıklık): Soğuk suyla yıkanır.
• 2. Derece Yanık (Kabarcık): Temiz örtüyle kapatılır, patlatılmaz.
• 3. Derece Yanık (Derin yanık): 112 aranır, müdahale edilmez.

7. Kırık-Çıkık-Burkulma

• Hareketsizleştirilir (Atel uygulanır).
• Şişliği azaltmak için buz konur.
• Asla yerine oturtulmaya çalışılmaz!

8. Zehirlenmeler

• Kimyasal zehirlenme: Ağız yıkanır, kusturulmaz.
• Gıda zehirlenmesi: Bol su içirilir, kusma varsa yan yatırılır.
• 112 aranır.

9. Bayılma (Senkop)

• Ayaklar yukarı kaldırılır.
• Sıkan giysiler gevşetilir.
• Yüzüne su serpilebilir.

10. Elektrik Çarpması

• Önce elektrik kaynağı kesilir (Sigorta veya ana şalter).
• Kuru tahta veya plastikle hasta çekilir.
• Kalp masajı gerekebilir.

İlk Yardım Çantasında Olması Gerekenler

✔️ Steril gazlı bez
✔️ Yara bandı
✔️ Elastik bandaj
✔️ Makas
✔️ Eldiven
✔️ Termal örtü
✔️ Ağrı kesici
✔️ Antiseptik solüsyon

Yapılmaması Gerekenler!

❌ Bilinçsiz ilaç vermek
❌ Yanığa diş macunu/yoğurt sürmek
❌ Kırık uzvu çekmeye çalışmak
❌ Kanamaya tütün/tuz basmak
❌ Epilepsi nöbetinde soğan koklatmak