Tansiyon ya da kan basıncı, kalbin kanı pompalarken damar cidarında oluşturduğu basınçtır ve mm Hg (milimetre cıva) olarak ifade edilir. Bu basıncın istenilen değerlerin üzerinde olması yüksek kan basıncı (yüksek tansiyon/ hipertansiyon) olarak tanımlanır.
Kan basıncı ne demektir? Normal değeri nedir?
Kan basıncı, kalbin kanı pompalarken oluşturduğu basınç (büyük tansiyon, sistolik) ve kalbin kan pompalamaya ara verdiği dönemdeki basınç (küçük tansiyon, diastolik) olarak iki farklı değerden oluşur.
Normal kan basıncı: Büyük tansiyon için en çok 130 mm Hg, küçük tansiyon için ise en çok 85 mm Hg.
Sınırda normal değerler: Büyük kan basıncı için 130-139 mm Hg, küçük kan basıncı için ise 85-89 mm Hg’dır.
Hipertansiyon: Büyük kan basıncı için 140 mm Hg, küçük kan basıncı için ise 90 mm Hg’dır.
Hipertansiyonun zararları nelerdir?
Yüksek tansiyon, en sık görülen kronik hastalıklardan biridir ve küresel bir halk sağlığı sorunudur. Dünya çapında her 4 erkekten 1’inde ve her 5 kadından 1’inde, rakamsal olarak bir milyardan fazla insanda hipertansiyon mevcuttur. Hastaların %50’si durumlarından tamamen habersizdir. Bu nedenle düzenli olarak kan basıncı ölçümleri yapılmalıdır.
Yüksek tansiyon, kalp krizi, kalp yetmezliği, felç, böbrek yetmezliği, beyin kanaması, görme kaybı, tüm damarlarda daralmalara neden olabilir ve erken ölüm ile ilişkilidir.
Yüksek kan basıncı değerleri normal sınırlarda tutulursa, sebep olduğu birçok hastalıktan kişi korunmuş olur.
Hipertansiyon nasıl şikayetlere ve belirtilere yol açar?
Hipertansiyonu olan birçok insan bir sorun olduğunun farkında olmayabilir.
Sabah erken baş ağrısı, burun kanaması, düzensiz kalp ritmi, görme değişiklikleri ve kulaklarda uğultu yüksek tansiyonun belirtileri olabilir.
Daha şiddetli formlarda yorgunluk, bulantı, kusma, baygınlık, yüksek kaygı, göğüs ağrısı ve kas kasılmaları görülebilir.
Tedavi edilmezse, hipertansiyon kalıcı göğüs ağrısı (anjina olarak da adlandırılır), kalp krizi, kalp yetmezliği ve ani ölüme yol açabilecek düzensiz bir kalp atışına neden olabilir.
Hipertansiyon sebepleri nelerdir?
Hipertansiyonda %90-95 altta yatan bir sebep bulunamaz, bu duna primer tansiyon denir. Altta yatan, böbrek hastalığı, hormonal bir hastalık gibi bilinen bir sebebe bağlı artan tansiyona da ikincil hipertansiyon denir.
Tansiyonun yükselmesinde genetik faktörler ve çevresel faktörler etkilidir.
Genetik faktörler: Birinci derece akrabalarda yüksek tansiyon olan kişilerde görülme riski yüksektir.
Çevresel faktörler: Sigara kullanımı, kötü beslenme, aşırı kilolu veya obez olma, hareketsiz yaşam ve stresli hayat yüksek tansiyona sebep olabilecek çevresel sebeplerdir.
Hipertansiyon tedavi edilebilir mi?
Evet edilebilir. Yaşam tarzı değişikliği ve ilaç tedavileri uygulanmaktadır. Uzman bir hekim tarafından öncelikle tüm sağlık durumunun değerlendirilmesi önemlidir. Kişinin tansiyon yüksekliğine sebep olabilecek böbrek hastalıkları veya hormon hastalıkları gibi bir hastalığı varsa, sebep olan hastalığın tedavisi ile tansiyonu normale dönebilir ve ömür boyu ilaç kullanmak zorunda kalmaz.
Yaşam tarzı değişikliği önemlidir, kişi çevresel faktörlerini iyileştirilebilir ise tansiyonu normale dönebilir. Yüksek tansiyondan korunmak ve yan etki olasılığını en aza indirmek için beş temel yaşam tarzı değişikliği önerilmektedir.
Sağlıklı diyet
Fiziksel aktivite
Kilo kontrolü
Tütün kullanımını bırakma
Stresi azaltmak
Kan basıncı normale dönünce yüksek tansiyon tedavisi kesilebilir mi?
Hayır. Yüksek tansiyonun tedavisi ömür boyu devam eder. Tedavi ile kontrol altına alınmış tansiyon, ilaç kesildiği anda tekrar yükselir. Bunun için düzenli hekim kontrolü ve takibi önemlidir.
Kaynaklar
Bu site SIM Creative & Digital Reklam Ajansı tarafından hazırlanmıştır.
Bu web sitesi, uzman doktorlar tarafından güvenilir kaynaklardan derlenen temel sağlık bilgilerini kapsar; kişiye özel sağlık tavsiyeleri içermez. Size özel tıbbi tavsiye için bir sağlık kuruluşuna başvurabilir veya Doktora Online Danış seçeneği ile hekimine sorunuzu yöneltebilirsiniz.
