Bebeklik dönemi doğumdan sonra 2 yaşına kadar olan süreci içermekte olup, birinci yaş bu dönemin önemli bir dönüm noktasıdır. İlk yaştan sonraki dönemde çocuk kendi başına hareket edebilmeye ve kendini ifade edebilmeye başlar. Bu dönemde ailenin desteği olmadan yapabilecekleri artmaya başlar ve toplum içinde birey olarak kendini ifade edebilir.

İlk bir yaş bebeğin yaşamında en hızlı geliştiği ve büyüdüğü dönemdir. Doğum sonrası yaşamın başladığı dönemde, dünyaya gelen insanoğlu ebeveynleri tarafından yakın bakım ve korunmaya ihtiyaç duyar. Bebeğin ilk yılı, gelecek yıllardaki sağlıklı yaşamı için çok önemli olup, fiziksel, zihinsel, sosyal ve duygusal olarak ilk bir yaşta bebek hızla gelişir ve ebeveynlerin bu gelişimi desteklemesi ve takip etmesi gerekir. Bu destek için de bebeğin her alandaki gelişim basamaklarının biliniyor olması önemlidir. Gelişim aşamaları, beslenme, uyku ve sağlık gibi alanlarda bilgi sahibi olmak anne ve babanın kendine güvenini artırır ve bakımı kolaylaştırır.

Anne baba için uzman ve bilgi sahibi kişiler tarafından çocuğun gelişiminin takibi ve kontrollerinin yapılması ve gerektiğinden danışılacak kişi ve kurumlara rahat ulaşabilmek önemlidir. Bebeğin sağlık ile ilgili kontrolleri doğumdan hemen sonra başlar. Yenidoğan muayenesi doğumsal hastalıkların tespiti, fiziksel sağlık durumunun kontrolü ve ilk ihtiyaçların giderilmesi için hemen yapılır.

Bebeğin sağlıklı gelişimi için ayına veya yaşına uygun beslenmesi, uyku düzeninin iyi olması, kendini güvende ve mutlu hissetmesi doğduğu andan itibaren ailesinin ona sağlaması gereken desteklerin başında gelir.

Bebeğin sağlıklı gelişimi için koruyucu hekimlik çok önemli olup, hastalıklardan korunmak için gerekli aşılar mutlaka sağlık kurumu veya aile sağlığı merkezlerinde yapılmalıdır. Bu aşılar ülkemizde de diğer ülkelerde olduğu gibi belli bir politika, kurallar ve belirlenmiş takvimler doğrultusunda yapılmaktadır. Aile hekimleri tarafından verilen tüm destek ve bağışıklama için yapılan aşılar ücretsizdir.

Sağlıklı bebeğin takibi ne sıklıkta olmalıdır?

Sağlıklı bebeğin takibi ve aşıların zamanında yapılması için belirlenmiş izlem zamanları olup, bu izlemler doğumda muayene ile başlar. Yaşamın ilk bir yılında izlemler genelde aşı takvimine paralel planlanmış olup, doğum sonrasındaki ilk 10 gün içinde, 15. gün, 41. gün, 2. ay, 3. ay, 4, ay, 6. ay, 9. ay ve 12. ayda kontrollerin yapılması gerekir. 12. aydan sonraki kontroller 6 aylık sıklıklarla yapılmalıdır. Bu izlem zamanlarında bebeklik döneminde bağışıklama için tüm aşıları yapılır.

Sağlıklı bebek için beslenme planı nasıl olmalıdır?

Anne sütü bebeğin beslenmesi için en değerli gıdadır. Aile için ekonomik ve pratiktir, bebek için de tüm temel ihtiyaçlarını yeterli miktarda barındırır. Doğumdan sonraki ilk süt, bebek için yüksek koruyuculuğa sahip tüm bağışıklık hücrelerini içerir ve bunun anneden alır.  Bebeklerde ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenme yeterli olup, hiçbir ek gıdaya ve suya ihtiyaç yoktur. Anne sütü ile birlikte 6. aydan itibaren ek besinlere başlanmalı ve bu konuda mutlaka uzman desteği alınmalıdır. Bebeğin iki yaşına kadar ek besinler ile birlikte anne sütü alması tavsiye edilmektedir.

Annenin sütünün olmadığı durumlarda hekim yönlendirmesi ile bebek için ihtiyacı olan besinleri içeren, yaşına uygun, anne sütüne en yakın formül süt kullanımı önerilmektedir. Formül süt kullanımında ek gıdalara daha erken dönemde başlanabilir.

Bebeklik dönem çocukların en hızlı büyüyüp, geliştikleri dönemdir.

Bebeğimin duyusal, fiziksel, motor ve öğrenme ile ilgili gelişimi normal mi? Anne-babaların çocukları ile geçirdikleri ilk iki yıl kendilerine en çok sordukları soru budur. Dünyaya geldikten sonra bebeklerin fiziksel, sosyal, duysal ve duysal gelişimleri ve değişimler günü gününü tutmaz ve her geçen gün öğrenme süreci devam eder. Bu gelişim ile bebeğin kendi ve etrafı ile ilgili etkileşimi ve iletişimi artar ve onu sosyal bir insan haline getirir.   

Sağlıklı gelişen çocuklar için belli başlı temel beceriler belirli zaman dilimleri içinde gelişir, bu becerilerin zamanında gerçekleşmemesi bazı hastalıkların  erken habercisi olabilir.

0-3 aylık bebeklerin gelişimi;

Fiziksel becerileri; Karnının üstüne yatırıldığında baş ve göğsünü yükseltir, gerinir ve tekme atar, ellerini açar ve kapatır, elini ağzına götürür, oyuncakları kavrar ve sallar.

Sosyal gelişimler; Sosyal gülümseme geliştirmeye başlar, insanlarla oynamayı sever, iletişimi başlar, yüz ve vücudu daha hareketlidir, bazı hareket ve ifadeleri  taklit eder.

Duysal gelişimler; Hareketli nesneleri takip eder, nesneleri ve insanları uzaktan tanır, ellerini ve gözlerini koordineli kullanmaya başlar, tatlı kokuları tercih eder, yumuşak davranışları kaba davranışlara tercih eder.

4-7 aylık bebeklerin gelişimi;

Fiziksel beceriler; Vücudunun iki tarafına da dönebilir, destekli veya desteksiz oturabilir, bacaklarındaki ağırlığı destekler, tek eli ile uzanır, nesneleri elinden eline aktarabilir.

Sosyal beceriler; Sosyal oyunlardan hoşlanır, aynadaki görüntüsü ile ilgilenir, duygu ifadelerine yanıt verir, sık sık neşeli ve keyifli gözükür.

Öğrenme becerileri; Gizlenmiş nesneleri bulabilir, elleri ve ağzı ile keşfetmeye başlar, nesnelere ulaşmak için çaba harcar.

8-12 aylık bebeklerin gelişimi;

Fiziksel beceriler; Yardım almadan oturma pozisyonuna geçer, karnının üzerinde yatıyorken ileri doğru atılır, emeklemeye, el ve dizlerinin üstünde durmaya başlar, oturma pozisyonundan emekleme pozisyonuna kendisi geçer, ayağa kalkabilir, mobilyalara tutunarak yürüyebilir.

Sosyal beceriler; Yabancılara karşı utangaç veya endişeli yaklaşır, ebeveynlerinin arkasından ağlar,  oyun sırasında insanları taklit eder, insanları ve oyuncakları tercih etmeye başlar, ebeveynlerin tepkilerini test eder, kendini eliyle beslemeye başlar.

Öğrenme becerileri; Nesneleri farklı şekillerde araştırır, gizli nesneleri kolayca bulur, görüntüleri tanır, isimleri ile bulabilir, hareketleri taklit eder, nesneleri doğru kullanmaya başlar.

12-24 aylık bebeklerin gelişimi;

Fiziksel beceriler; Tek başına yürüyebilir, tek başına yemek yemeğe başlayabilir, alet kullanımı gelişmiştir, yürürken aynı zamanda oyuncakları ile oynayıp onları yanında veya arkasında sürükleyebilir, koşmaya başlar, sessiz durmaya başlar, tuvalet alışkanlığı edinebilir, topa vurmaya ve topla oynamaya başlar.

Sosyal beceriler: Başkalarının davranışlarını taklit eder, kendini birey olarak görüp farklılıkları ayırt etmeye başlar, diğer çocukların birliktelikleri ilgisini çeker ve onlarla birlikte olmak konusunda heveslidir.

Kognitif beceriler; Oldukça iyi saklanmış nesneleri bulabilir, şekil ve renkleri tanır ve sıralayabilir, hayal ve uydurma oyunlar yaratıp oynayabilir.

Bebeklerinin fiziksel gelişimlerini ve becerileri görmek anne-babayı çok mutlu eder ve bazen bunlar unutulmaz anlar olarak akıllarda kalır. İlk iki yaş çocuğun gelecekte sağlıklı ve sosyal bir insan olması için tüm temellerin atıldığı dönemdir.

https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/Pages/default.aspx

https://sagligim.gov.tr/bebek-anasayfa