MENOPOZ

Menopoz, doğurganlık yeteneğinin kaybolduğu, 48-55 yaş arası, östrojen düzeylerinin düşmesi ile görülen doğal bir dönemdir. Genellikle birkaç ay ya da yıl süresince adetlerin sıklığı azalır ve sonra tamamen kaybolur. Bazı durumlarda ise adetler birden bire durabilir.

Menopoza ne sebep olur?

Menopoza, yaşın ilerlemesi ile birlikte, kadın vücudundaki cinsiyet hormonlarının dengesindeki değişiklik neden olur. Yumurtalıklar yeterince östrojen sentezlemez ve yumurtlamazlar.

Beslenme durumu, sosyo-ekonomik durum, aşırı kahve ve alkol tüketimi, sigara, menopozu etkileyen faktörler arasındadır.

Erken menopoz nedir?

Prematür (erken) menopoz her yaşta görülebilir ve birçok vakada net bir sebep yoktur. Bazen; cerrahi işlemler, meme kanseri tedavileri, bazı kemoterapi ve rayoretapiler bu duruma neden olabilirler.

Menopoz belirtileri nelerdir?

Her kadında menopoz semptomları farklı oranlarda görülür. Bazıları günlük yaşamı etkileyecek kadar ciddi, bazıları daha hafif olabilir.

Menopoz semptomları adetler durduktan aylar, hatta yıllar önce görülmeye başlayabilir ve adet kesilmesinden sonra ortalama 4 yıl devam edebilir. Bunun yanında bazı kadınlar daha uzun süre bu belirtilerden muzdarip olabilmektedir.

Sık karşılaşılan menopoz belirtileri şunlardır:

• Ani sıcak basmaları
• Gece terlemesi
• Vajinal kuruluk ve sex sırasında rahatsızlık hissi
• Uyku düzensizliği
• Kaygılı ya da düşük duygu durumu
• Cinsel istek kaybı
• Bellek ve konsantrasyon problemleri
• Başağrısı
• Çarpıntı
• Sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları

Menopoz aynı zamanda Osteoporoz gibi önemli başka tıbbi durumları da birlikteliğinde getirebilir. Osteoporoz ciddi bir durumdur ve kontrol edilmesi gereklidir.

Menopoz semptomları ile başetme yolları:

• Hormon replasman tedavisi, doktorunuza başvurmanız halinde uygun durumlarda bir seçenek olabilir. Farklı form içerik ve dozlarda olabilen bu tedaviden menopoza giren bir çok kadın yarar görmekte ve belirtilerinde azalma raporlamaktadır.
• Sıcak basmaları: Uygun hafif, havalanan kıyafetler tercih edilmeli, kilolu kadınların kilo vermeleri yarar sağlamaktadır. Tetikleyici faktörlerden uzak durulmalı, ventilator klima gibi soğutuculardan yardım alınmalıdır.
• Mod değişiklikleri: Çevreden yardım almak, kendi ile barışık olmak çok önemli olmakla birlikte başedilemeyen drumlarda sağlık çalışanlarından yardım istenmelidir.
• Cinsel isteksizlik ve vajinal kuruluk: Hormon replasman tedavisinden yarar görülebilmek ile birlikte farklı yöntemleri de değerlendirmek için doktora başvurulmalıdır.
• Osteoporoz (kemik erimesi): Ciddi bir durumdur ve önleyici önlemler alınmalıdır:
  • Hormon replasman tedavisi
  • Sık egzersiz ve dengeli, sağlıklı beslenme
  • Yeterli gün ışığına maruziyet
  • Sigarayı bırakma ve alkol tüketimini azaltma
  • Eğer hekim tarafından uygun görüldüyse kalsiyum ve d vitamini takviyesi alma

Hormon replasman tedavisi (HRT) faydaları:

HRT, sıcak basmaları, gece terlemeleri, duygu durum değişiklikleri, vajinal kuruluk ve libido kaybı gibi menopozal semptomları rahatlatmada çok etkilidir.

Bunların yanında kadınları osteoporozdan korur.

HRT riskleri:

Birçok çalışmanın faydalarının risklerinden fazla olduğunu göstermesi ie birlikte riskleri bilmekte ve hekiminizle konuşmanızda fayda vardır. Bu riskler farklı HRT dozları, süreleri, yöntemlerinde ve hastaların yaşlarına göre değişkenlik göstermektedirler. İhtiyaç ve riskler kişiye özel değerlendirilmelidir.

• Meme kanseri (1 yıl ve daha fazla kullanım durumlarında risk artışları gözlenmiştir.)
• Over (yumurtalık) kanseri
• Rahim kanseri
• Kalp hastalıkları ve inme
• Anormal kan pıhtısı oluşumu

Kaynaklar:

1. https://www.nhs.uk/conditions/menopause/
2. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/