AİLE PLANLAMA ve DOĞUM KONTROL

Aile planlaması nedir?

Ailelerin istedikleri zamana bakabilecekleri sayıda çocuk sahibi olması, çocuğu olmayanlara da çocuk sahibi olması konusunda yardımcı olunmasıdır.

Aile planlamasnın amacı, ailenin sağlığını korumak ve onların mutlu yaşamalarını sağlamaktır. Annenin yaşı 18’in altında veya 35’in üstünde ise, gebelikler arasında 2 yıldan daha az bir süre geçmişse ve gebelik sayısı 4 ve 4’ün üzerinde ise anne ve çocuk sağlığı açısından risklidir.

Aile planlaması eşlerin birlikte karar verip ortak sorumluluk alarak yönettikleri bir süreç olmalıdır.

Aile planlaması yöntemleri nelerdir?

Erkekler ve kadınlar için farklı yöntemler mevcuttur ve en uygun yönteme birlikte karar verilmelidir.

Geçici doğum kontrol yöntemleri:

• Lateks kondom
• Gebeliği önleyici (kontraseptif) kombine haplar
• Kontraseptif mini haplar (Yalın progesteron)
• Rahim içi araç (RIA) ya da hormonlu RIA
• Gebeliği önleyici injeksiyonlar
• Deri altı implant kapsüller
• Kontraseptif bant
• Kadın kondomu
• Diyafram / kontraseptif kep
• Sperm öldürücü (spermisit) kremler
• Vajinal halka
• Doğal korunma yöntemleri (Takvim yöntemi)
• Acil korunma hapları

Kalıcı doğum kontrol yöntemleri:

• Kadınlarda tüp ligasyonu (tüplerin bağlanması)
• Erkeklerde vazektomi (kanalların bağlanması)

Bu yöntemlerin etkililiği ve yan etkileri birbirinden çok farklıdı. Çiftlerin birlikte hekimleri ile karar vermesi en uygun yaklaşımdır.

Yukarıdaki yöntemler arasında kondomlar gebelik önleyici olmakla birlikte kişileri cinsel yoldan bulaşıcı hastalıklardan (HIV/AIDS, hepaitit-B/C, frengi, bel soğukluğu, klamidya gibi) korumada da etkilidir.

Kaynaklar:

1. https://www.nhs.uk/live-well/sexual-health/getting-contraception/?tabname=sex-facts
2. AİLE PLANLAMASI DANIŞMANLIĞI İÇİN RESİMLİ REHBER T.C. Sağlık Bakanlığı
3. https://tercandh.saglik.gov.tr/TR,159531/aile-planlamasi.html