Diş Çürüğü Nedir?

Diş çürüğü, diş minesinin (dişin dış yüzeyi) bakteriler tarafından üretilen asitler nedeniyle aşınması ve zamanla delikler (kavite) oluşması durumudur. Çürük, mineyi geçip dentin ve hatta diş özüne ilerleyebilir, ağrı, hassasiyet ve enfeksiyona yol açabilir.

Neden Olur?

Diş çürüğünün başlıca nedenleri:

1. Bakteri ve Plak Birikimi: Ağızdaki bakteriler, özellikle Streptococcus mutans, yiyecek artıklarından (şeker ve nişasta) beslenerek asit üretir. Bu asit, diş minesini zayıflatır.
2. Yetersiz Ağız Hijyeni: Düzenli diş fırçalamama ve diş ipi kullanmama plak birikimini artırır.
3. Şekerli ve Asitli Gıdalar: Şekerli içecekler, tatlılar ve asitli yiyecekler (kola, narenciye) bakterilerin asit üretimini hızlandırır.
4. Kuru Ağız (Tükürük Azlığı): Tükürük, asitleri nötralize eder ve dişleri korur. İlaçlar, hastalıklar veya dehidrasyon tükürük üretimini azaltabilir.
5. Diş Yapısı ve Genetik: Zayıf mine yapısı veya genetik yatkınlık çürük riskini artırabilir.

Belirtiler: Dişlerde hassasiyet, ağrı, koyu lekeler, sıcak-soğuk yiyeceklere duyarlılık, kötü koku veya tat.

Nasıl Önlem Alınmalı?

1. Düzenli Ağız Hijyeni:
   • Günde iki kez florürlü diş macunuyla diş fırçalayın (en az 2 dakika).
   • Diş ipi veya arayüz fırçasıyla diş aralarını temizleyin.
   • Ağız gargarası kullanmak plak oluşumunu azaltabilir.
2. Beslenme Alışkanlıkları:
   • Şekerli ve asitli gıda/içecek tüketimini sınırlayın.
   • Yemek sonrası su içerek veya şekersiz sakız çiğneyerek asitleri nötralize edin.
   • Süt ürünleri, sebze ve lifli gıdalar diş sağlığını destekler.
3. Düzenli Diş Hekimi Kontrolü:
   • 6 ayda bir diş hekimine giderek çürüklerin erken tespit edilmesini sağlayın.
   • Gerekirse florür tedavisi veya fissür örtücü (diş yüzeyini koruyan kaplama) yaptırın.
4. Tükürük Akışını Artırma:
   • Bol su için, şekersiz sakız çiğneyin veya tükürük üretimini artıran gıdalar tüketin.
   • Kuru ağız sorunu için doktorunuza danışın.
5. Koruyucu Önlemler:
   • Çocuklarda diş minesini güçlendirmek için florürlü vernik veya uygun dozda florür takviyesi kullanılabilir (diş hekimi önerisiyle).
   • Spor yaparken ağız koruyucusu kullanmak fiziksel hasarı önler.

Tedavi: Erken evrede dolgu ile tedavi edilir. İleri çürüklerde kanal tedavisi veya diş çekimi gerekebilir. Şiddetli ağrı, şişlik veya apse varsa hemen diş hekimine başvurun.